Historia ZMRP

Nasz Związek nie posiada tradycji sięgającej stuleci, choć zapewne gdzieś w głębi ducha czujemy się spadkobiercami tradycji Imothepa, Gajusza Juliusza Lacera, Apollodorusa z Damaszku, Li Chuna, Braci Mostowych, Sinana i wielu innych. Początki Związku Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej mają swoje korzenie w inicjatywie prof. Zbigniewa Wasiutyńskiego z roku 1960. W roku 1964 na Politechnice Warszawskiej na Zebraniu Organizacyjnym „Związku Mostowców” Grupa Inicjatywna w składzie: prof. Stanisław Andruszewicz, prof. Stanisław Błaszkowiak, Zbigniew Bzymek, Marek Ciesielski, dr hab. Józef Głomb, prof. Eugeniusz Hildebrandt, prof. Stefan Kaufman, inż. Tadeusz Klocek, doc. Jan Kmita, Jarosław Naleszkiewicz, prof. Zbigniew Wasiutyński przedstawiła projekt utworzenia Związku Mostowców przy Komitecie Inżynierii Lądowej Wydziału IV PAN. Z uwagi na trudności w tamtych latach z rejestracją Związku Mostowców wykorzystano życzliwość Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji, tworząc w jego ramach Sekcję Główną Techniki Mostowej. Była to ogólnokrajowa organizacja o dużej samodzielności, przez dwie dekady integrująca inżynierów mostowców. Kierowali nią prof. Jan Kmita, a następnie prof. Mieczysław Rybak. 

O potrzebie wyodrębnienia kadry zawodowo związanej z mostownictwem świadczy również inicjatywa małopolska. Możemy doszukać się kolejnego źródła powołania naszego Związku na dziesięć lat przed jego formalnym powołaniem. W roku 1981 na Politechnice Krakowskiej odbyło się inauguracyjne posiedzenie Zespołu Konstrukcji Mostowych przy Komisji Budownictwa Oddziału Krakowskiego Polskiej Akademii Nauk. Organizatorem zespołu był prof. Kazimierz Flaga, wspierali go prof. Roman Ciesielski i prof. Władysław Ziobroń. Niekorzystne dla Sekcji zmiany w statucie SITK spowodowały, że 24 czerwca 1991 roku podjęto inicjatywę powołania ZMRP jako niezależnego i samodzielnego związku osób twórczo pracujących w mostownictwie. Na spotkaniu w Skrzynkach koło Poznania przyjęto projekt deklaracji programowej i regulaminu Związku, opracowane przez prof. Mieczysława Rybaka. Grupę założycielską tworzyli prof. Henryk Czudek, doc. Marceli Dziurla, inż. Jan Fajfer, prof. Kazimierz Flaga, mgr inż. Leszek Kowalski, mgr inż. Andrzej Patalas, nacz. Wiesław Pomykała, prof. Mieczysław Rybak, prof. Andrzej Ryżyński, dr inż. Jerzy Śliwka, mgr inż. Franciszek Szatkowski, prof. Witold Wołowicki i prof. Kazimierz Wysiatycki.

Funkcję pierwszego przewodniczącego Związku zebrani powierzyli prof. Andrzejowi Ryżyńskiemu. 25 czerwca 1991 roku odbyło się pierwsze seminarium „Współczesne metody wzmacniania i przebudowy mostów”. Podczas seminarium organizowanego w Poznaniu przez Instytut Inżynierii Lądowej Politechniki Poznańskiej i Poznańską Sekcję Techniki Mostowej z inicjatywy prof. Witolda Wołowickiego i dr. inż. Arkadiusza Madaja przedstawiono informacje o powołaniu do życia Związku Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej. Deklaracje przystąpienia złożyły 42 osoby.

17 października 1991 roku również w Poznaniu odbyło się zebranie grupy osób związanych zawodowo z budownictwem mostowym. Zebrani poparli inicjatywę utworzenia stowarzyszenia pod nazwą: Związek Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej. Podstawę prawną tej inicjatywy stanowi ustawa z 7 kwietnia 1989 r. „Prawo o stowarzyszeniach”. Członkami Komitetu Założycielskiego zostali Tadeusz Białobrzeski, Lesław Brunarski, Juliusz Cieśla, Marceli Dziurla, Kazimierz Flaga, Zbisław Hadrian, Andrzej Jaworski, Stefan Jendrzejek, Leopold Kamiński, Józef Kołosowski, Jerzy Łabuda, Wiesław Pomykała, Mieczysław Rybak, Andrzej Ryżyński, Jacek Skarżewski. Dokonano wyboru Przewodniczącego, Prezydium Związku oraz Komisji Rewizyjnej. Przewodniczącym został prof. Andrzej Ryżyński. W dniu 25 listopada 1991 roku w Sądzie Wojewódzkim w Poznaniu następuje rejestracja Związku Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej oraz sądowa akceptacja statutu.

Związek Mostowców RP wiele zawdzięcza pracy społecznej pierwszego sekretarza Związku kol. Jacka Skarżewskiego, który wielkim nakładem pracy, ale też z dużym talentem i znajomością sprawy tworzył zręby formalne działania Związku. Jest on autorem statutu Związku, regulaminu Konkursów Mostowych ZMRP, regulaminu działania Zarządu, Oddziałów i Komisji. Rok 1993 można uznać za pierwszy rok bieżącej działalności ZMRP. Jednym z osiągnięć tego roku było wydanie pierwszego numeru „Biuletynu Informacyjnego ZMRP” jako wydawnictwa kwartalnego. Dodać należy, że wydawnictwo to jest nieprzerwanie kontynuowane od 23 lat. W 1993 roku ZMRP przystąpił do Międzynarodowej Organizacji Mostów i Konstrukcji (IABSE), podpisano porozumienia o współpracy ze Stowarzyszeniem Inżynierów i Techników Komunikacji i porozumienia o współpracy z Polskim Związkiem Inżynierów i Techników Budownictwa. Oba stowarzyszenia: SITK i PZITB (oprócz obligatoryjnej – dla osób wykonujących samodzielne funkcje w budownictwie – Izby Inżynierów Budownictwa) należą do najpoważniejszych organizacji inżynierskich w naszym kraju i wielu członków ZMRP jest jednocześnie aktywnymi ich członkami. Również w roku 1993, na posiedzeniu Zarządu ZMRP, zatwierdzono znak naszego Związku. Przez wszystkie kadencje w swej działalności Związek stawia sobie następujące cele:
– integrację środowiska zawodowego inżynierów budowy mostów, którzy z racji swoich zadań rozproszeni są na obszarze całego kraju,
– tworzenie warunków do wymiany doświadczeń, dokształcania się i popularyzowania nowych osiągnięć techniki mostowej,
– reprezentację zawodową wobec urzędów i instytucji,
– pomoc koleżeńską. Istotnym elementem integrującym mostowców są coroczne spotkania na cyklicznych konferencjach i seminariach. Spotkania takie odbywają się z udziałem zaproszonych gości i mają duże znaczenie propagujące Związek w całym środowisku inżynierów budownictwa. Od 2013 roku jedną z ważniejszych dat w kalendarzu mostowców stał się dzień 18 maja, ustanowiony przez Związek Ogólnopolskim Dniem Mostowca. Warto przypomnieć, jak błyskotliwie i trafnie kolejny Przewodniczący ZMRP prof. Wojciech Radomski posumował Jubileusz X-lecia Związku, pisząc: „Zachowując wszelkie proporcje i umiar w porównaniach nie sposób jednak wskazać na pewną symboliczną analogię krótkimi dziejami Związku i długą historią naszej państwowości.

ZMRP narodził się w Wielkopolsce, kolebce Państwa Polskiego, następnie jego siedzibą był Kraków, druga stolica Polski, a obecnie osiadł w Warszawie i – niezależnie od tego skąd pochodzić będą przyszli przewodniczący Związku – jego stałą siedzibą będzie właśnie Warszawa, trzecia nasza i obecna stolica. Niech zatem ZMRP dobrze służy Polsce”. To zwrócenie się do tradycji historycznej symbolicznie miało swój wyraz w ufundowaniu przez prof. Wojciech Radomskiego „przechodniego” berła – symbolu jednoczącej władzy Przewodniczącego Związku. Kolejny Przewodniczący ZMRP, prof. Kazimierz Furtak, ufundował ozdobną kasetę, w której spoczęły insygnia naszego Związku. Pozostawienie siedziby w Warszawie ma też wymiar praktyczny, ułatwiający ciągłość administrowania rozrastającym się stowarzyszeniem.
Wojciech Średniawa, Stanisław Łukasik